کلیات گیاه شناسی گزنه گیاهی است که از دوران ماقبل تاریخ نیز وجود داشته و مردم آن زمان از آن برای تغذیه استفاده می کردند و از خواص درمانی آن اطلاع داشته اند . جالینوس حکیم که در قرن دوم میلادی زندگی می کرده آنرا برای رفع سرمخوردگی و بیمایر دستگاه تنفسی بکار می برده است . گزنه گیاهی است علفی و چند ساله که ساقه آن چهار گوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع یک متر بالا می رو د. این گیاه در خرابه ها ،باغها و نقاط مرطوب که چهارپایان از آن عبور می کنند بحالت خودرو می روی ریشه این گیاه خزنده بوده و در ناحیه ای که سبز می شود کم کم تمام منطقه را فرا می گیرد . ساقه این گیاه را پرزها و تارهای مخروطی شکل پوشانده که در صورت لمس کردن ساقه بدست می چسبد و پوست را می گزد که تولید خارش و سوزش می کند و شاید بهمین دلیل آنرا گزنه نامیده اند . تخم آن نرم ، ریز و تیره رنگ و مانند تخم کتان است قسمت مورد استفاده این گیاه برگهای تازه ، ریشه ف شیره و دانه آن است . ترکیبات شیمیایی: گزنه دارای تانن ، لسیتین ،اسید فورمیک ، نیترات پتاسیم و کلسیم ، ترکیبات آهن درد ، ویتامین C و نوعی گلوکوزید است که پوست را قرمز می کند از سرشاخه های این گیاه ماده قرمز رنگی بنام اورتی سین استخراج می شود . خواص داروئی: گزنه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است 1) گزنه مو را تقویت کرده و از ریزش موی سر جلوگیری می کند ، حتی در بعضی از مورد موی سر دوباره می روید . برای استفاده از این خاصیت 6 گرم سر شاخه ها و برگها و ریشه گزنه را بتنهایی و یا با 30 گرم چای کوهی در یک لیتر آبجوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا حجم مایع به نصف برسد . شبها مقدری از این مایع را به سر بمالید و صبح بشوئید . 2)برای برق شدن و جلا دادن به موها بعد از شستشوی سر موها را با چای گزنه ماساژ دهید . بدین منظور یک قاشق چایخویر بگ گزنه خشک را در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیمساعت بگذارید بماند . ماساژ دادن با این چای ، شوره سر را برطرف می کند. 3)دستگاه هاضمه را تقویت می کند 4)ادرار را زیاد می کند 5)برای درمان بیماری قند مفید است بدین منظور یک فنجان چای گزنه را سه بار در رو.ز میل کنید 6)ترشح شیر را در زنان شیدره زیاد می کند 7)اخلاط خونی را برطرف می کند 8)بیماریهای پوستی را برطرف می کند 9)برای باز کردن عادت ماهیانه از دانه گزنه استفاده کنید 10)در درمان کم خونی موثر است و تعداد گلبولهای قرمز را زیاد می کند 11)اگر در ادرار خون وجود داشته باشد گزنه آنرا برطرف می کند 12)گزنه عرق آور است 13)پاک کننده اخلاط سینه ، ریه و معده است 14)نیروی جنسی را تقویت می کند 15)گرفتیگ های کبدی را رفع می کند 16)برای از بین بردن زگیل ، ضماد برگهای تازه آنرا روی زگیل بمالید . 17)برای پاک کردن مثانه ، رفع عفونت مثانه و دفع سنگ از مثانه برگ گزنه را همراه با ریشه شیرین بیان دم کنید و بنوشید 18)برای التیام زخم ها و زخم های سرطانی از ضماد تخم گزنه مخلوط با عسل استفاده کنید 19)برای برطرف کردن کهیر از جوشانده گزنه بمقدر سر فنجام در روز بنوشید 20)درد نقرس را کاهش می دهد 21)برای برطرف کردن ناراحتی های زنانه قبل از عادت ماهیانه از چای گزنه استفاده کنید 22)ناراحتی های کلیه را برطرف می کند 23)ضماد آن درد عضلانی را برطرف می کند 24)کرم معده و روده را می کشد 25)درمان کننده بواسیر است 26)برای برطرف کردن درد رماتیسم ، برگهای تازه آنرا روی پوست بمالید . طرز استفاده: 1- دم کرده گزنه : مقدر 40 گرم برگ گزنه را در یک لیتر آبجوش ریخته و بمدت 10 دقیقه دم کنید . مقدر مصرف آن سه فنجان در روز بعد از غذاست . 2- جوشانده گزنه : مقدر 30 گرم گزنه را در یک لیتر آب ریخته و بمدت 10 دقیقه آنرا بجوشانید . این جوشانده برای تصفیه خون مفید است . مقدر مصرف آن یک فنجان بین غذاها در روز است . 3-تنطور گزنه :یک قسمت برگ گزنه را با پنج قسمت الکل 50 درجه طبی مخلوط کرده و در داخل شیشه در بسته بریزید و بمدت 15 روز هر روز آنرا تکان دهید بعد از اینمدت آنرا صاف کرده و در شیشه دربسته نگاهدری کنید . مقدر مصرف آن 15-10 قطره سه بار در روز می باشد . مضرات : گزنه اگر بیش از حد استفاده شود ممکن است برای روده ها و کلیه ها مضر باشد بنابراین بهتر است با صمغ عربی و کتیرا خورده شود مقدر مصرف بیش از 10 گرم در روز ممکن است باعث بند آمدن ادرار شود . زنان باردار و کودکان باید از مصرف آن خورددی کنند . |