گیاهان دارویی

معرفی داروگیاهی ها و انواع گیاهان " میوه ها وخواص دارویی آنها

گیاهان دارویی

معرفی داروگیاهی ها و انواع گیاهان " میوه ها وخواص دارویی آنها

برنج

نام علمی

نام لاتین

نام فارسی

Oryza

RICE

برنج

تصویر

مشخصات

کلیات گیاه شناسی

 

برنج گیاهی است یکسله که ارتفاع آن تا 1/5 متر میرسد ودر مناطق گرم و مرطوب و پرآب می روید . ساقه آن راست و برگهای آن بزرگ و نوک تیز است . هر سنبلک برنج دارای دنباله کوتاه و یک گل درد . میوه آن بشکل خوشه ای متشکل از سنبلک ها درانتهای ساقه قرار درد و یک دانه برنج در آن است شلتوک می نامند . برنج از غلات مهم است و تقریبا غذای اصلی نصف مردم کره زمین می باشد و منشا برنج از آسیا است و در حدود 3000 سال قبل از میلاد در هند و چین زراعت می شده است . برنج بعدا از آسیا به ژاپن ، سبلان و دیگر نقاط استوایی کره زمین راه یافت و در قرت هفتم میلادی مصریان نیز شروع به کشت آن کردند .

 

برنج انواع مختلف درد و این انواع را تا حدود 150 نوع مختلف تخمین می زنند . نمونه های مرغوب آن در شمال و جنوب ایران و نواحی گرمسیر فارس و اصفهان کاشته می شود .

 

بطور کلی دو نوع برنج وجود دارد :

 

نوعی که دانه آن دراز و کشیده و باریک است که بنام برنج صدری معروف است و دیگری که دانه آن ریز و گرد می باشد و بنام برنج چینی یا ژاپنی شهرت درد .

 

آن نوع برنجی که ایرانیان و مردم بیشتر کشورها مصرف می کنند برنجی است که شلتوک و پوسته خارجی آن گرفته شده است . رنگ اصلی برنج وقتیکه در پوسته است  قهوه ای است و بنام برنج قهوه ای Brown Rice نامیده می شود .

 

برای بدست آوردن برنج سفید ،‌دانه های برنج را در دستگاههای مخصوصی می ریزند و این دستگاهها پوسته خارجی برنج را از آن جدا کرده و سپس با اصطکاک دادم برنج بدون پوسته با یکدیگر غشای خارجی آن نیز از بین می رود و برنج برنگ سفید و شفاف بدست می آید که عاری از ویتامین ب 1 است و اشخاصی که منحصرا از برنج تغذیه می کنند و غذای دیگری مصرف نمی کنند به بیماری بری بری Beri-Beri دچار می شوند .

 

بنابراین برای استفاده از تمام ویتامین ها و موادمعدنی برنج بهتر است که از برنج قهو های که غشاء خارجی آن گرفته نشده است استفاده کرد ولی البته باید توجه داشت که هضم برنج قهو های کمی مشکل تر از هضم برنج سفید می باشد .

 

یکیدیگر از انواع برنج نوع وحشی از آن است که سیاه رنگ و باریک تر و دراز تر از برنج صدری است . این نوع برنج هم دارای مواد معدنی و ویتامین های بیشمار است ولی البته هضم آن کمی مشکل است وبهتر است که مخلوط با برنج سفید بکار برده شود .

 

ترکیبات شیمیایی:

در برنج ماده ای بنام اوریدین Oridine وجود دارد که خاصیت ضد التهاب عصبی را دراست . برنج از لحاظ موا غذایی بسیار غنی است . البته همانطور که گفته شد هنگانیکه پوسته قهوه ای آنرا می گیرند مقدری از ویتامین های خود را از دست می دهد . در جدول زیر واد موجود در صد گرم برنج قهو ه ای و برنج سفید با هم مقایسه شده است.

 

مواد

 

مواد                   در صد گرم برنج قهو های                  در صد گرم برنج سفید

 

انرژی                            360 کالری                                    362 کالری

 

آب                                12 گرم                                         12 گرم

 

پروتئین                           7/5 گرم                                       6/6 گرم

 

نشاسته                        76 گرم                                        80 گرم

 

کلسیم                         32 میلی گرم                                25 میلی گرم

 

فسفر                           220 میلی گرم                             95 میلی گرم

 

آهن                            1/6 میلی گرم                              0/8 میلی گرم

 

سدیم                        10 میلی گرم                                 5 میلی گرم

 

پتاسیم                      215 میلی گرم                                90 میلی گرم

 

ویتامین ب 1               0/35 میلی گرم                              0/06 میلی گرم

 

ویتامین ب 2             0/05 میلی گرم                               0/03 میلی گرم

 

ویتامین ب 3             4/8 میلی گرم                                1/5 میلی گرم

 

همانطور که دیده می شود مقدر ویتامنی B1  در برنج سفید شده یک ششم و ویتامین B2 نصف و ویتامین B3 بمقدر یک سوم برنج قهو ه ای یم باشد و مواد معدنی آن بمقدر بسیار زیادی کاهش می یابد .

 

پوست و یا شلتوک برنج که در مراحل کوبیدن از آن جدا می شود سبوس برنج Rice Bran نامیده می شود که آنهم منبع ویتامین ها و مواد معدنی است .

 

در صد گرم سبوس برنج مواد زیر وجود دارد :

 

انرژی                            275 کالری

 

آب                               9/7 گرم

 

پروتئین                       13/5 گرم

 

چربی                         15/5 گرم

 

نشاسته                    50 گرم

 

کلسیم                      75 گرم

 

فسفر                        1400 میلی گرم

 

آهن                          20 میلی گرم

 

پتاسیم                       1500 میلی گرم

 

ویتامین ب 1                2/25 میلی گرم

 

ویتامین ب 2               0/25 میلی گرم

 

ویتامین ب 3               30 میلی گرم

 

غشای قهو ه ای رنگ برنج نیز که در اثر بهم سائیدن در دستگاههای مخصوص و یا در موقع شستن زیاد از برنج جدا می شود سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی و پروتئین است . جدول زیر مقدر مواد موجود در صد گرم این غشای قهو ه ای رنگ را نشان می دهد .

 

کالری             265

 

آب                 9/8 گرم

 

پروتئین            12 گرم

 

چربی             12/8 گرم

 

نشاسته        60 گرم

 

کلسیم         70 میلی گرم

 

فسفر            1100 میلی گرم

 

آهن                16 میلی گرم

 

پتاسیم          715  میلی گرم

 

ویتامین ب 1    1/85 میلی گرم

 

ویتامین ب 2    0/18 میلی گرم

 

ویتامین ب 3    28 میلی گرم

 

خواص داروئی:

برنج از نظر طب ایرانی ،‌معتدل و خشک است البه بستگی درد آنرا چگونه درست کنید برنج آبکش شده سرد است و آب آن گرم در حالیکه برنج کته شده گرم است .

 

برنج دارای ماده ای بنام Amidon می باشد ولی از نظر اینکه ماده گلوتن آن کم است یعنی کاملا بهم نمی چسبد نان درس کردن از آن کمی مشل است . در خاور دور از برنج نوعی الکل درست می کنند که بنام ساکه معروف است که سمیت آن از الکل معمولی کمتر است و بمصرف دارویی می رسد .

 

برنج غیر از اینکه یک غذای سهل الهضم است بسیار مقوی است و ضمنا خواص درمانی بسیاری را دراست که به تعدای از آن اشاره می شود .

 

1)برنج قهو ه ای خاصیت ضد التهاب عصبی را درد .

 

2)خوردن برنج تحریکات معده و روده را کم می کند .

 

3)از جوانه برنج نوعی مالت تهیه می شود که بعنوان مقوی معده بکار می رود .

 

4)اگر برنج را در آب بپزید آب درمان کننده اسهال و اسهال خونی است .آب برنج را می توان به اطفال شیرخوار نیز داد .

 

5)برای شست و شوی زخم ها از آب برنج استفاده کنید .

 

6)آب برنج را می توان برای درمان ورم های روده ای و استفراغهای خونی بکار برد .

 

7)دم کرده ریشه و ساقه های زیر زمینی برنج برای زیاد شدن ترشحات ادرار مصرف می شود .

 

8)برای درمان تب ، بدن و سر را با در برنج کمپرس کنید .

 

9)برنج خواب آور است .

 

10) برنج تشنگی را برطرف می کند .

 

11)زیاده روی در خوردن برنج موجب ازدیاد وزن می شود .

 

12)خوردن برنج تولید اسپرم می کند .

 

13) برنج را اگر با شیر و شکر مخلوط کنید و بخورید بسیار مقوی است و نیروی جنسی را تقویت می کند .

 

14)برای برطرف کردن دل بهم خوردگی و استفراغ برنج را با دوغ تازه بخورید .

 

15) اگر برنج سفید  را در آّب خیس کنید آب آن برای درمان اسهال و قطع قاعدگی مفید است .

 

16)آب جوشانده برنج را که آبکس می کنید دور نریزید با این آب جواهرات خود را بشوئید که آنها را جلا می دهد

 

17)برای رفع التهاب پوست ، در برنج را با نشاسته یا پودر تالک مخلوط کرده و به پوست بمالید .

 

18)دانشمندان ثابت کرده اند که خوردن برنج برای درمان فشار خون بسیار مفید است .

 

19)خوردن برنج ، قند خون را در حالت تعادل نگاه می درد .

 

20)یکی از اطباء آمریکایی رژیم برنج را برای درمان فشار خون توصیه می کند او به بیماران تائید می کند که برنج بدون نمک همراه با میوه های مختلف بخورند . البته هنوز دانشمندان نمی دانند که در برنج چه ماده ای وجود دارد که باعث پائین رفتن فشار خون می شود .

 

21)رژیم برنج برای اختلالات کلیوی مفید است .

 

22)رژیم برنج برای مبتلایان به بیماری سورای سیس Psorasis نیز بسیار مفید است .

 

طرز استفاده:

در قسمت بالا توضیح داده شده است

 

مضرات :

مضرات خاصی برای آن بیان نشده است .

زعفران

نام علمی

نام لاتین

نام فارسی

Crocus sativus

Saffron 

زعفران

تصویر

مشخصات

کلیات گیاه شناسی

 

زعفران گیاهی است پایا با ارتفاع تقریبا 30 سانتیمتر که دارای برگهای دراز و سبز مانند تره است . ساقه زیر زمینی آن از دو پیاز تشکیل یم شود . این پیازها سخت و مدور و گوشتدار و پوشدهاز غشاء های نازک قهو های رنگ می باشد . گلهای زعفران ارغوانی ، منظم و شامل لوله ای دراز است که به سه گلبرگ و کاسبرگ منتهی می شود .

 

زعفران خیلی مرغوب قسمت کلاله گل یعنی قسمت انتهایی خامه است و میله خامه ، زعفران درجه دو و نامرغوب را تشکیل می دهد .

 

برداشت زعفران بدین ترتیب است که قسمت کلاله  هر گل را بر میدارند  و بین کاغذ قرار می دهند تا خشک شود و سپس بستهب ندی می کنند . استندارد زعفران که در فرانسه صورت گرفته است اعلام یم درد که باید 50 عدد از الیاف زعفران بیشتر از0/277 گرم وزن داشته باشد و در صد رطوبت آن 13 درصد باشد . همچنین هر میلی گرم آن باید بتواند 700 سانتیمتر مکعب آب را بطور محسوس رنگی کند .

 

ترکیبات شیمیایی:

زعفران دارای مواد چرب ، املا معدنی ف موسیلاژو اسانس های فراوان می باشد .رنگ زعفران مربوط به ماده ای بنام کروسین است که در آن وجود دارد پیاز زعفران سمی است و مصرف یبش از حد آن برای حیوانات کشنده است .

 

خواص داروئی:

زعفران از نظر طبقدیم ایران گرم و خشک است . مهمترین خاصیت زعفران که از قدیم الایام از آن استفاده یم شده است درمان افسردگی می باشد . این خاصیت مهم حتی در شعر شاعران ینز انعکاس یافته است . شاهد آن شعر خاقانی است که می گوید :

 

گر کسی را زعفران شاید فزاید گو فزای

 

                                        چون تو با غم خو گرفتی زعفران کس مخور

 

زعفران دارای بویی  قوی و طعم تلخ می باشد :

 

1)خوردن چای زعفران باعث هضم غذا می شود

 

2)اثر مسکن درد درد

 

3) قاعده آور است .

 

4)باعث تحریک اعصاب می شود

 

5)زعفران خون سازاست و گردش خون را آسان می سازد

 

6)مصرف زعفران خونریزیهای بعد از زایمان را از بین می برد .

 

7)قوای جنسی را تقویت می کند

 

8)کبد را تصفیه وقوی می سازد

 

9)سرفه را رفع و اثر مفید روی درمان برونشیت درد

 

10)کلیه و مثانه را پاک می کند

 

11)آرام بخش و خواب آرو است

 

12)زعفران ضد تشنج است

 

13)گاز معده را برطرف می کند

 

14)ادرار آور است

 

15)و اگر بالاخره می خواهید همیشه شاد و خندان باشید زعفران بخورید

 

16)فرمول قدیمی زعفران برای تنظیم عادت ماهیانه خانم ها و بازکردن قاعدگی سال هاست که بکار می رود و اثر بسیار مفیدی درد

 

تارتارات آهن و پتاسیم                  0/5 گرم

 

گرد زعفران                                 0/5 گرم

 

پودر درچین                                2 گرم

 

از این مخلوط چهار بار در روز استفاده کنید .

 

طرز استفاده:

از زعفران می توان به شکل های مختلف استفاده کرد

 

دم کرده زعفران یا چای زعفران

 

2گرم زعفران را در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت نیمساعت روی آتش بسیارملایم بگذارید تا دم بکشد .

 

تنطور زعفران

 

یک گرم زعفران را سائیده و با 10 گرم الکل سفید 80 درجه مخلوط کزده و در شیشه ریخته و در آنرا ببندید . این شیشه رادر جای تاریکی گذاشته و هر روزه آنرا تکان دهید پس از دو هفته آنرا صاف کرده و از آن استفاده کنید .

 

گرد زعفران

 

زعفران را در فر با حرارت 25 درجه سانتیگرد خشک کرده و سپس آسیاب کنید و از الک خیلی ریز در کنید تا گرد نرمی بدست آید .

 

مضرات :

چون زعفران بر روی سیستم تولید مثل اثر درد بنابراین زنان حامله باید از خوردن آن احتراز کنند زیرا ممکن است باعث سقط جنین می شود . خوردن زیاد زعفران برای کلیه ها مضر است . اشتها را کم می کند و ایجاد سردرد می کند و باعث اختلال حواس می شود .

 

زعفران را باید در شیشه های دربسته و دور از نور نگهدری کرد زیرا عطر و رنگ خود را در اثر نور از دست می دهد .

کنجد

نام علمی

نام لاتین

نام فارسی

Sesamus indicum

Sesame

کنجد

تصویر

مشخصات

کلیات گیاه شناسی

 

کنجد گیاهی است یکساله با ارتفاع حدود یک متر که قسمت انتهایی ساقه آن پوشیده از کرک است . برگهای آن یبضی ، باریک و نوک تیز است . گلهای آن برنگ سفید و یا قرمز بطور تک تک در کناره برگ های قسمت انتهایی ساقه ظاهر می شود .

 

میوه این گیاه بصورت کپسول و محتوی دانه های کوچک و مسطح و بیضوی است که دانه کنجد نامیده می شود و قسمت مورد استفاده این گیاه است .

 

وطن اصلی کنجد هندوستان است که از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است . در حال حاضر چین بزرگترین تولید کننده کنجد در دنیا می باشد . هندوستان و حبشه از نظر تولید بعد از چین قرار دارند . در ایران نیز مقدری کنجد تولید می شود که بیشتر آن به مصرف تهیه روغن و حلوا دره می رسد

 

ترکیبات شیمیایی:

کنجد دارای پروتئین  ، ویتامین های B,D,E,F و لسیتین Lecithin می باشد . مقدر روغن آن در حدود 50% است روغن کنجد مرکب از حدود 70% اسیدهای جرب اشباع نشده مانند لینولئیک اسید ،‌اولئیک اسید و مقدری اسیدهای چرب اشباع شده مانند اسید پالمتیک و آراشیدیک اسید می باشد .

 

روغن کنجد یکی از روغن های شاباع نشده و مفید برای بدن است و در آمریکای شمالی و کانادا بمقدر زیاد مصرف می شود و دلیل آن اسن که این روغن نه فقط کلسترول بدن را بالا نمی برد بلکه آنرا کاهش می دهد .

 

برای تهیه روغن کنجد معمولا دانه ها را می شویند تا رنگ روی آن از بین برود سپس دانه ها را آسیاب کرده و در آب می ریزند تا پوست آن که سبک روی آب بیاید که آنرا می گیرند . بعد دانه ها را خشک کرده و در آب جوش می ریزند و خمیر می کنند . این خمیر را تحت فشار قرار داده تا روغن آن جداشود . این روغن را روغن سرد فشار اول می نامند و از تفاله باقیمانده تحت اثر فشار و گرما روغنی بدست می آید که بنام روغن گرم یا فشار دوم معروف است که البته ارزش غذایی روغن سرد را ندارد .

 

تفاله باقیمانده از این  مرحله را معمولا برای علوفه دام ها بکار می برند . مخصوصا این تفاله از نظر داشتن مواد پروتئینی غذای خوبی برای گاوهای شیدره است .

 

اگر می خواهید از روغن کنجد استفاده کنید دقت کنید که روغن سرد فشار اول باشد که بنام First cold pressed معروف است زیرا در اثر حرارت دادن روغن کنجد خواص خود را از دست می دهند .

 

خواص داروئی:

 از نظر طب قدیم ایران کنجد گرم و تر است . کنجد بسیار مغذی است و در اکثر کشورهای فقیر بعنوان جانشین  گوشت بکار می رود .

 

1)برای چاق شدن و تقویت نیروی جنسی موثر است

 

2)برای رفع قولنج کنجد را آسیاب کرده و با سرکه مخلوط کنید و بمقدر نصف وزن کنجد ، مغز بادام پوست کنده را بآن اضافه کنید آنها را پودر کنید و هر روز بمقدر یک قاشق سوپخوری از آن بخورید .

 

3) کنجد گرفتگی صدا را از بین می برد .

 

4)نرم کننده معده و روده است

 

5)کره کنجد که در کانادا بنام تاهیتی معروف است و شبیه دره می باشد غذای خوبی برای رشد بچه هاست .

 

6)برگ کنجد را اگر به سر بمالید باعث رشد و سیاهی موی سر می شود

 

7)دره نرم کننده معده و روده هاست

 

8)کنجد فشار خون را کاهش می دهد

 

9)کنجد ضد رماتیسم است

 

10)برای رفع ناراحتی کیسه صفرا مفید است

 

11)دم کرده برگ کنجد اسهال خونی را برطرف می کند

 

12)روغن کنجد برای رفع تنگی نفس و سرفه خشک و زخم ریه مفید است

 

13)روغن کنجد سوز ش ادرار را رفع می کند

 

14)از روغن کنجد بجای روغن زیتون در سالاد استفاده کنید

 

15)کنجد با همه خواصی که درد برای معده ای ضعیف مناسب نیست زیرا ثقیل الهضم است . اینگونه اشخاص باید آنرا با عسل وسرکه بخورند .

 

مضرات :

مضرات خاصی برای آن بیان نشده است .